آشنایی با سوئیچ های سیسکو، کاربرد و مزایای استفاده از سوئیچ سیسکو

آشنایی با سوئیچ های سیسکو، کاربرد و مزایای استفاده از سوئیچ سیسکو

سوئیچ‌های سیسکو از جمله تجهیزات مهم در شبکه‌های کامپیوتری هستند. سوئیچ ها نقش حیاتی در ارتباطات داخلی شبکه، توزیع ترافیک و ارسال داده‌ها بین دستگاه‌ها را ایفا می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با سوئیچ شبکه می توانید آشنایی با سوئیچ شبکه، وظایف، انواع و کاربردهای آن را مطالعه بفرمایید. از برندهای معروف سوئیچ شبکه می توان به سیسکو، لینک سیس، دی لینک، تی پی لینک و پلنت اشاره کرد. این مقاله به عنوان یک راهنمای مقدماتی، به بررسی مفاهیم و عملکرد سوئیچ‌های سیسکو در اصفهان می‌پردازد.

آنچه مطالعه خواهید کرد:

۱. مقدمه‌ای بر سوئیچ‌های سیسکو

• تعریف سوئیچ و نقش آن در شبکه
• مزایا و کاربردهای سوئیچ‌های سیسکو

۲. ساختار سوئیچ‌های سیسکو

• قطعات و اجزای سوئیچ‌های سیسکو
• معماری داخلی سوئیچ‌های سیسکو

۳. مفاهیم و ویژگی‌های مهم در سوئیچ‌های سیسکو

• VLAN و ایجاد شبکه‌های مجازی
• Spanning Tree Protocol (STP) و ایجاد توپولوژی درختی
• Quality of Service (QoS) و مدیریت کیفیت خدمات
• Port Security و امنیت در سوئیچ‌ها
• ویژگی‌های پیشرفته‌تر از جمله EtherChannel و Port Mirroring

۴. پیکربندی اولیه سوئیچ‌های سیسکو

• نحوه پیکربندی IP و مسیریابی سوئیچ
• تنظیمات اولیه VLAN و پورت‌ها

۵. مدیریت و نگهداری سوئیچ‌های سیسکو

• استفاده از Command-Line Interface (CLI)
• مدیریت از راه دور با استفاده از SSH و Telnet
• بک‌آپ گیری و بازیابی تنظیمات سوئیچ
• مانیتورینگ و رفع اشکال سوئیچ‌ها

۱. مقدمه‌ای بر سوئیچ‌های سیسکو

1.1 تعریف سوئیچ و نقش آن در شبکه

سوئیچ یکی از تجهیزات شبکه است که برای اتصال و تبادل اطلاعات بین دستگاه‌های مختلف در یک شبکه استفاده می‌شود. نقش اساسی سوئیچ در شبکه، به عنوان یک نقطه ترکیبی برای اتصال دستگاه‌ها و ایجاد مسیریابی داده‌ها بین آن‌ها است.

سوئیچ‌ها به صورت فیزیکی و منطقی به شبکه‌ها اتصال می‌یابند و در جریان ارسال داده‌ها در شبکه نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. سوئیچ‌ها بر اساس آدرس فیزیکی دستگاه‌ها (مانند آدرس MAC) کار می‌کنند و بسته‌های داده را به دستگاه مقصد منتقل می‌کنند.وقتی یک بسته داده به سوئیچ وارد می‌شود، سوئیچ بر اساس آدرس مقصد آن، تصمیم می‌گیرد که بسته را به کدام پورت خروجی ارسال کند.

این عملیات به عنوان برقراری جدول جهت‌دهی (Routing Table) در سوئیچ انجام می‌شود. پس از آن، بسته به صورت مستقیم به دستگاه مقصد ارسال می‌شود.

2.1 نقش‌های اصلی سوئیچ در شبکه

• اتصال دستگاه‌ها

سوئیچ‌ها به عنوان یک نقطه اتصال بین دستگاه‌های شبکه مانند کامپیوترها، سرورها، تلفن‌ها و دستگاه‌های دیگر عمل می‌کنند. با اتصال دستگاه‌ها به پورت‌های سوئیچ، امکان ارسال و دریافت داده‌ها بین دستگاه‌ها فراهم می‌شود.

• توزیع ترافیک

سوئیچ‌ها ترافیک شبکه را بین دستگاه‌ها به طور هوشمند توزیع می‌کنند. با تحلیل آدرس‌های مقصد در هدرهای بسته‌های داده، سوئیچ‌ها می‌توانند بسته‌ها را به جای ارسال به تمام دستگاه‌ها در شبکه به صورت مستقیم به دستگاه مقصد ارسال کنند. این ویژگی باعث بهبود عملکرد و کارایی شبکه می‌شود.

• تقسیم شبکه به VLAN‌ها

با استفاده از سوئیچ‌ها، می‌توان شبکه را به بخش‌های کوچکتر و منطقی‌تری به نام VLAN‌ها (Virtual Local Area Networks) تقسیم کرد. این امر به مدیران شبکه اجازه می‌دهد تا دستگاه‌ها را به گروه‌های مختلف تقسیم کنند و دسترسی و کنترل برای هر گروه را به صورت جداگانه تنظیم کنند.

• امنیت شبکه

سوئیچ‌ها نقش مهمی در امنیت شبکه ایفا می‌کنند. با قابلیت‌هایی مانند Port Security و 802.1X Authentication، سوئیچ‌ها به مدیران اجازه می‌دهند تا دسترسی و کنترل برای دستگاه‌ها و کاربران را مدیریت کنند و از دسترسی غیرمجاز و تهدیدهای امنیتی جلوگیری شود.

3.1 مزایا و کاربردهای سوئیچ های سیسکو

سوئیچ‌های سیسکو به عنوان یکی از پرکاربردترین و معروف‌ترین نوع سوئیچ‌ها در صنعت شبکه استفاده می‌شوند. آن‌ها دارای مزایا و کاربردهای متعددی هستند که در زیر توضیح داده می شود:

• مزایا سوئیچ‌های سیسکو:

قابلیت مقیاس‌پذیری:

سوئیچ‌های سیسکو قابلیت مقیاس‌پذیری بالایی دارند.

مدل‌های مختلفی از سوئیچ‌های سیسکو با ظرفیت‌ها و قابلیت‌های متفاوت وجود دارند که براساس نیازهای شبکه قابل انتخاب هستند.

که این امکان را به مدیران شبکه می‌دهد تا شبکه را با گسترش و افزایش تعداد دستگاه‌ها و ترافیک، به راحتی مقیاس‌پذیر کنند.

عملکرد بالا:

سوئیچ‌های سیسکو دارای عملکرد بالا و سرعت بالا در انتقال داده‌ها می باشند.

آن‌ها از فناوری‌های پیشرفته مانند پردازشگرهای قدرتمند، حافظه بالا و تکنولوژی‌های سریع جهت ارسال و دریافت بسته‌های داده استفاده می‌کنند.

امنیت شبکه:

سوئیچ‌های سیسکو امکانات امنیتی پیشرفته‌ای را فراهم می‌کنند.

آن‌ها از قابلیت‌های مانند Access Control Lists (ACLs) و VLAN‌های امنیتی جهت کنترل دسترسی و محدود کردن ترافیک استفاده می‌کنند.

همچنین، سوئیچ‌های سیسکو قابلیت اجرای پروتکل‌های امنیتی مانند IPsec و SSH را دارند.

مدیریت و کنترل آسان:

سوئیچ‌های سیسکو دارای واسط‌های مدیریتی کاربرپسند و ابزارهای مدیریتی متنوعی هستند. این امکان را به مدیران شبکه می‌دهد تا به صورت مرکزی سوئیچ‌ها را پیکربندی، نظارت و مدیریت کنند.

همچنین از سیستم‌عامل قدرتمند سیسکو IOS (Internetwork Operating System) برای پیکربندی و مدیریت سوئیچ‌ها استفاده می‌شود.

• کاربردهای سوئیچ‌های سیسکو:

سوئیچینگ لایه 2:

سوئیچ‌های سیسکو برای ایجاد شبکه‌های محلی (LAN) و اتصال دستگاه‌های مختلف به آن‌ها در لایه 2 مدل OSI استفاده می‌شوند.

سوئیچ‌های سیسکو به عنوان سوئیچ‌های Ethernet استاندارد عمل می‌کنند و بسته‌های داده را براساس آدرس MAC (Media Access Control) به دستگاه‌های مقصد ارسال می‌کنند.

سوئیچینگ لایه 2 سیسکو در شبکه‌های کوچک و متوسط ​​مانند دفاتر شرکت، مدارس، دانشگاه‌ها و سازمان‌های عمومی استفاده می شوند.

سوئیچینگ لایه 3:

برخی از سوئیچ‌های سیسکو قابلیت سوئیچینگ لایه 3 را دارند. به این معنی که آن‌ها قابلیت انجام عملیات مربوط به لایه 3 مدل OSI مانند مسیریابی IP را دارند. این سوئیچ‌ها به عنوان سوئیچ‌های لایه 2 و مسیریاب‌های لایه 3 عمل می‌کنند و بسته‌های داده را براساس آدرس IP به دستگاه‌های مقصد هدایت می‌کنند. سوئیچینگ لایه 3 در شبکه‌های بزرگتر و پیچیده‌تر که نیاز به مسیریابی بین زیرشبکه‌ها و ارتباط با شبکه‌های دیگر دارند بکار می رود.

ایجاد شبکه‌های VLAN:

سوئیچ‌های سیسکو قابلیت ایجاد شبکه‌های محلی مجازی (VLAN) را دارند. با استفاده از VLAN، می‌توان شبکه‌های منطقی مجزا را بر روی یک شبکه فیزیکی ایجاد کرده و امنیت، کنترل دسترسی و بهینه‌سازی ترافیک را بهبود بخشید. همچنین، VLAN‌ها به شبکه‌ها امکان ارتباط بین دستگاه‌ها در لایه 2 و لایه 3 را می‌دهند.

پشتیبانی از VoIP:

سوئیچ‌های سیسکو دارای قابلیت‌های پیشرفته برای پشتیبانی از تلفن‌های صوتی بر روی IP (VoIP) دارند.

این سوئیچ‌ها توانایی ارسال ترافیک صوتی را با کیفیت بالا و با استفاده از پروتکل‌های صوتی مانند SIP (Session Initiation Protocol) و SCCP (Skinny Client Control Protocol) فراهم می‌کنند.

پشتیبانی از PoE:

برخی از سوئیچ‌های سیسکو از تکنولوژی PoE (Power over Ethernet) پشتیبانی می‌کنند.

پشتیبانی از PoE (Power over Ethernet) به معنای ارائه تغذیه برق بر روی کابل شبکه Ethernet است.

با استفاده از این قابلیت، سوئیچ‌های سیسکو قادر به ارائه برق به دستگاه‌های متصل به آن‌ها، مانند تلفن‌های IP، دوربین‌های مداربسته، آی‌پی فون‌ها، آی‌پی سیستم‌های صوتی و سایر دستگاه‌ها با قابلیت PoE می‌شوند.

بدین ترتیب، نیاز به منابع تغذیه جداگانه برای این دستگاه‌ها از بین می‌رود و سادگی و کارآیی بیشتری در نصب و مدیریت شبکه فراهم می‌شود.

۲. ساختار سوئیچ‌های سیسکو

سوئیچ‌های سیسکو از ساختار لایه‌ای (Layered Structure) تشکیل شده‌اند. این ساختار شامل چندین لایه است که هر لایه مسئولیت‌ها و وظایف خاصی را بر عهده دارد.

در زیر، ساختار لایه‌ای سوئیچ‌های سیسکو را بررسی می‌کنیم:

لایه فیزیکی (Physical Layer): در این لایه، وظیفه اصلی سوئیچ، ایجاد ارتباط فیزیکی با دستگاه‌های شبکه است.

این لایه شامل پورت‌های شبکه، کابل‌ها، کانکتورها و سایر اجزا فیزیکی است که اتصالات شبکه را برقرار می‌کند.

لایه داده (Data Link Layer): در این لایه، سوئیچ‌های سیسکو وظیفه کنترل دسترسی به شبکه را بر عهده دارند.

آدرس‌دهی MAC، تشخیص خطا، تصحیح خطا و کنترل جریان داده‌ها از وظایف این لایه است.

سوئیچ‌های سیسکو در این لایه از پروتکل‌های مانند Ethernet و Wi-Fi استفاده می‌کنند.

لایه شبکه (Network Layer): در این لایه، سوئیچ‌های سیسکو وظیفه مسیریابی بسته‌ها در شبکه را بر عهده دارند.

آدرس‌دهی IP و مسیریابی بسته‌ها از وظایف این لایه است. سوئیچ‌های سیسکو در این لایه از پروتکل‌های مانند IP و ICMP استفاده می‌کنند.

لایه ترانسپورت (Transport Layer): در این لایه، وظیفه سوئیچ‌های سیسکو تضمین انتقال داده‌ها بین دستگاه‌ها و کنترل جریان و اطمینان از سرعت و صحت انتقال است.

پروتکل‌های مانند TCP و UDP در این لایه استفاده می‌شوند.

لایه سرویس (Service Layer): این لایه وظایف مربوط به ارائه خدمات شبکه را بر عهده دارد، مانند مدیریت کیفیت سرویس (QoS)، امنیت شبکه و مدیریت ترافیک.

1.2 قطعات و اجزای سوئیچ‌های سیسکو

سوئیچ‌های سیسکو از ترکیبی از قطعات و اجزای مختلف تشکیل شده‌اند.

در ادامه، برخی از اجزا و قطعات اصلی سوئیچ‌های سیسکو را بررسی می‌کنیم:

• پردازنده (Processor):

سوئیچ‌های سیسکو دارای پردازنده‌های قدرتمندی هستند که وظیفه پردازش پیام‌ها، تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و مدیریت عملکرد شبکه را بر عهده دارند.

• حافظه (Memory):

حافظه سوئیچ‌های سیسکو شامل حافظه نهان (Cache)، حافظه برنامه (Program Memory) و حافظه داده (Data Memory) است.

این حافظه‌ها برای ذخیره و مدیریت جداول مسیریابی، جداول MAC و سایر اطلاعات شبکه استفاده می‌شوند.

• پورت‌ها (Ports):

سوئیچ‌های سیسکو دارای پورت‌های اترنت برای اتصال دستگاه‌ها و سایر شبکه‌ها هستند. این پورت‌ها می‌توانند با استفاده از کابل‌های Ethernet به دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوترها، دوربین‌های مداربسته و سایر دستگاه‌ها وصل شوند.

• تراشه‌های سوئیچینگ (Switching Chips):

سوئیچ‌های سیسکو دارای تراشه‌های سوئیچینگ هستند که وظیفه انتقال داده‌ها درون شبکه را بر عهده دارند. این تراشه‌ها عملیات سوئیچینگ و تقسیم بندی ترافیک شبکه را انجام می‌دهند.

• منابع تغذیه (Power Supplies):

سوئیچ‌های سیسکو به منابع تغذیه خاص نیاز دارند تا برق مورد نیاز برای عملکرد آن‌ها فراهم شود. این منابع تغذیه می‌توانند داخلی یا خارجی باشند و به سوئیچ‌ها امکان ارائه برق به دستگاه‌های متصل به آن‌ها (با استفاده از PoE) را می‌دهند.

• سیستم عامل (Operating System):

سوئیچ‌های سیسکو از سیستم عامل خود به نام Cisco IOS (Internetwork Operating System) یا Cisco NX-OS استفاده می‌کنند. این سیستم عامل نقشی حیاتی در عملکرد و مدیریت سوئیچ‌ها را بر عهده دارد.

• آنتن‌ها (Antennas):

برخی از سوئیچ‌های سیسکو دارای آنتن‌ها هستند.

2.2 معماری داخلی سوئیچ‌های سیسکو

معماری داخلی سوئیچ‌های سیسکو بر اساس نوع و مدل سوئیچ مختلف می‌تواند متفاوت باشد. اما در کل، سوئیچ‌های سیسکو از ساختار سه‌لایه (Three-Layer Architecture) یا ساختار مبتنی بر لایه‌ها (Layer-Based Architecture) استفاده می‌کنند.

در ادامه، بخش‌های اصلی معماری داخلی سوئیچ‌های سیسکو را بررسی می‌کنیم:

• لایه ورودی/خروجی (Input/Output Layer):

این لایه شامل پورت‌ها و واسط‌های ارتباطی است که سوئیچ برای اتصال به دستگاه‌ها و شبکه‌های دیگر استفاده می‌کند. پورت‌ها می‌توانند شامل پورت‌های اترنت، فیبر نوری، کانکتورهای USB و سایر واسط‌های استاندارد باشند.

• لایه پردازش و کنترل (Processing and Control Layer):

این لایه شامل پردازنده‌ها (Processors) و حافظه‌ها (Memory) می باشد که وظیفه پردازش و مدیریت عملکرد سوئیچ را بر عهده دارند. پردازنده‌ها مسئول انجام عملیات‌های سیستمی و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه در مورد جریان ترافیک شبکه هستند. حافظه‌ها برای ذخیره سازی جداول مسیریابی، جداول MAC، داده‌های موقت و سایر اطلاعات شبکه استفاده می‌شوند.

• لایه سوئیچینگ و فیلترینگ (Switching and Filtering Layer):

این لایه شامل تراشه‌های سوئیچینگ (Switching Chips) است که وظیفه انتقال و توزیع بسته‌های داده را بین پورت‌های ورودی و خروجی سوئیچ انجام می‌دهند. تراشه‌های سوئیچینگ مسئول جداکردن جریان‌های ترافیکی، تصحیح خطا، کنترل جریان و پیاده‌سازی قوانین و سیاست‌های شبکه هستند.

• لایه مدیریت و کنترل (Management and Control Layer):

این لایه شامل واسط‌های مدیریتی است که به مدیران شبکه امکان پیکربندی، مانیتورینگ و کنترل سوئیچ را می‌دهد. واسط‌های مدیریتی می‌توانند شامل پورت‌های کنسول، پورت‌های شبکه (مانند پورت Ethernet)، واسط‌های نرم‌افزاری و رابط‌های وب باشند. معماری داخلی سوئیچ‌های سیسکو بستگی به نوع و مدل سوئیچ دارد و ممکن است در هر مدل خاصی متفاوت باشد.

۳. مفاهیم و ویژگی‌های مهم در سوئیچ‌های سیسکو

• VLAN و ایجاد شبکه‌های مجازی:

VLAN (Virtual Local Area Network) یا شبکه محلی مجازی، یک روش برای ایجاد گروه‌بندی دستگاه‌ها در یک شبکه فیزیکی است. با استفاده از VLAN، می‌توانید شبکه فیزیکی را به چندین شبکه مجازی تقسیم کنید و دستگاه‌ها را در هر شبکه مجازی قرار دهید. هر شبکه مجازی دارای هویت و تنظیمات مستقل خود است و به نظر می‌رسد که دستگاه‌ها در یک شبکه مجزا قرار دارند.

• Spanning Tree Protocol (STP) و ایجاد توپولوژی درختی:

Spanning Tree Protocol (STP) یک پروتکل شبکه است که برای جلوگیری از ایجاد حلقه‌ها در شبکه‌های باس‌منجر (Switched Network) استفاده می‌شود. هدف اصلی STP این است که با انتخاب یک درخت پوشا (Spanning Tree) مناسب، از بروز بی‌تعادلی در ترافیک شبکه و از بین بردن حلقه‌های بسته در شبکه جلوگیری کند.

وقتی که در یک شبکه با بیش از یک مسیر بین دستگاه‌ها روبه‌رو هستیم، ممکن است حلقه‌ها در شبکه ایجاد شوند.حلقه‌ها می‌توانند باعث افزایش بیش از حد ترافیک شبکه، ارسال بی‌هدف پیام‌ها و کاهش عملکرد شبکه شوند. STP با انتخاب یک مسیر اصلی و حذف بقیه مسیرها، حلقه‌ها را بسته و از بروز مشکلات جلوگیری می‌کند.

• Quality of Service (QoS) و مدیریت کیفیت خدمات:

Quality of Service (QoS) یک مجموعه از تکنیک‌ها و مکانیزم‌های شبکه است که برای مدیریت و بهبود کیفیت خدمات در شبکه‌ها استفاده می‌شود.هدف اصلی QoS این است که بتواند در محیط‌های شبکه با ترافیک متنوع و ایجاد تنوع در نیازها، اولویت‌بندی و کنترل ترافیک را بر اساس نیازهای برنامه‌ها و سرویس‌های مختلف انجام دهد. این امر، بهبود کارایی، تجربه کاربران و اطمینان از عملکرد صحیح برنامه‌ها را فراهم می‌کند.

• Port Security و امنیت در سوئیچ‌ها:

Port Security یک فناوری است که در سوئیچ‌ها برای افزایش امنیت شبکه استفاده می‌شود. هدف اصلی Port Security این است که اجازه دسترسی به شبکه را فقط به دستگاه‌های معتبر و مجاز بدهد و از دسترسی دستگاه‌های ناشناخته و غیرمجاز جلوگیری کند.با استفاده از Port Security، می‌توانید محدودیت‌هایی بر روی پورت‌های سوئیچ‌ها تعیین کنید تا فقط دستگاه‌های مجاز و معتبر را به شبکه دسترسی دهند.

• ویژگی‌های پیشرفته‌تر از جمله EtherChannel و Port Mirroring:

EtherChannel یا Port Channel: یک فناوری است که در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شود و به شما امکان می‌دهد چندین پورت فیزیکی را به صورت منطقی ترکیب کنید و به عنوان یک لینک واحد استفاده نمایید.با استفاده از EtherChannel، باند عبوری بین دو دستگاه را افزایش داده و همچنین از طریق توزیع بار بین پورت‌ها، قابلیت همواره فعال بودن (high availability) را فراهم می‌کند.با ایجاد EtherChannel، چندین پورت فیزیکی به صورت منطقی به هم پیوسته و به عنوان یک لینک منطقی در نظر گرفته می‌شوند.

این لینک منطقی دارای یک آدرس MAC و یک IP است و به جای استفاده از چندین لینک فیزیکی جداگانه، به عنوان یک لینک با پهنای باند بالا عمل می‌کند.

Port Mirroring یا SPAN (Switch Port Analyzer): یک فناوری در شبکه‌های کامپیوتری است که به شما امکان می‌دهد ترافیک شبکه را از یک پورت وارد کنید و آن را به یک پورت دیگر برای تحلیل و نظارت منتقل کنید.

با استفاده از Port Mirroring، شما می‌توانید ترافیک شبکه را بازیابی کنید و اطلاعاتی مانند پروتکل‌ها، بسته‌ها، آدرس‌های MAC و IP را بررسی کنید.زمانی که یک پورت به عنوان پورت Mirror تنظیم می‌شود، تمام بسته‌های ورودی و خروجی از سایر پورت‌ها به پورت Mirror ارسال می‌شوند.

SPAN به شما این امکان را می دهد تا ترافیک شبکه را در یک پورت جمع‌آوری کنید و آن را به یک دستگاه تحلیلی مانند یک تجهیزات مانیتورینگ شبکه یا یک سرور برای تجزیه و تحلیل و ضبط بیشتر ارسال کنید.

۴. پیکربندی اولیه سوئیچ‌های سیسکو

1.4 نحوه پیکربندی IP و مسیریابی سوئیچ

برای پیکربندی اولیه سوئیچ‌های سیسکو، شما می‌توانید از روش‌های مختلفی استفاده کنید، از جمله پیکربندی از طریق واسط کاربری CLI (Command Line Interface) یا پیکربندی از طریق واسط گرافیکی (GUI) مانند Cisco Device Manager یا Cisco Prime.

• مراحل پیکربندی اولیه با استفاده از CLI

اتصال به سوئیچ: ابتدا باید به سوئیچ متصل شوید. می‌توانید از کابل کنسول به پورت کنسول سوئیچ وصل شوید و از طریق نرم‌افزاری مانند PuTTY یا SecureCRT به سوئیچ متصل شوید. همچنین، می‌توانید از طریق واسط شبکه مانند SSH به سوئیچ دسترسی پیدا کنید.

ورود به حالت پیکربندی: پس از اتصال به سوئیچ، باید وارد حالت پیکربندی (Configuration Mode) شوید. برای این کار، معمولاً دستور “enable” را وارد کرده و سپس رمز عبور (اگر تنظیم شده است) را وارد می‌کنید.

پیکربندی نام دستگاه: با استفاده از دستور “hostname”، می‌توانید نام دستگاه را تعیین کنید. به عنوان مثال، “hostname Switch1” نام دستگاه را به “Switch1” تغییر می‌دهد.

پیکربندی رمز عبور: با استفاده از دستور “enable secret”، می‌توانید رمز عبور مدیریتی (enable secret) را تنظیم کنید. به عنوان مثال، “enable secret MyPassword” رمز عبور را به “MyPassword” تغییر می‌دهد.

تنظیم رمز عبور کاربران: با استفاده از دستور “username”، می‌توانید رمز عبور برای کاربران دستگاه تنظیم کنید. به عنوان مثال، “username admin password AdminPass privilege 15” کاربری با نام “admin” و رمز عبور “AdminPass” با سطح دسترسی 15 ایجاد می‌کند.

پیکربندی پورت‌ها: شما می‌توانید پورت‌های سوئیچ را به صورت تک تک یا به صورت گروهی پیکربندی کنید. برای مثال، با دستور “interface GigabitEthernet0/1” وارد تنظیمات پورت GigabitEthernet0/1 می‌شوید و می‌توانید تنظیمات مربوط به آن را تعیین کنید.

ذخیره تغییرات: پس از انجام تغییرات مورد نیاز، باید تغییرات را ذخیره کنید تا در دفعات بعدی پس از راه‌اندازی سوئیچ  مانع از دست رفتن تغییرات شود.

2.4 تنظیمات اولیه VLAN و پورت‌ها

برای تنظیم VLAN و پورت‌ها در سوئیچ سیسکو، مراحل زیر را دنبال کنید:

• تعریف VLAN:

وارد حالت تنظیمات سوئیچ شوید:

enable

configure terminal

با استفاده از دستور vlan <vlan_id> یک VLAN جدید ایجاد کنید. مقدار <vlan_id> شناسه مورد نظر برای VLAN است. به عنوان مثال، برای ایجاد VLAN با شناسه 10:

vlan 10

برای تعیین نام برای VLAN، از دستور name <vlan_name> استفاده کنید. مقدار <vlan_name> نام مورد نظر برای VLAN است. به عنوان مثال، برای تعیین نام “Sales” برای VLAN با شناسه 10:

name Sales

• تنظیم پورت‌ها:

وارد حالت تنظیمات پورت شوید:

interface <interface_name>

<interface_name> نام پورت مورد نظر است، مانند GigabitEthernet0/1.

تنظیم پورت به حالت access و اتصال آن به VLAN:

switchport mode access

switchport access vlan <vlan_id>

<vlan_id> شناسه VLAN است که می‌خواهید پورت به آن متصل شود.

به عنوان مثال، برای اتصال پورت به VLAN با شناسه 10:

switchport mode access

switchport access vlan 10

در صورت نیاز به تنظیمات بیشتر برای پورت، مانند تنظیم VLAN برای برچسب‌گذاری بر اساس 802.1Q (trunking)، می‌توانید تنظیمات دیگری نیز اعمال کنید.

• ذخیره تنظیمات:

برای ذخیره تغییرات و جلوگیری از از دست رفتن آن‌ها پس از راه‌اندازی مجدد سوئیچ، از دستور write یا copy running-config startup-config استفاده کنید:

write

یا

copy running-config startup-config

با اجرای این دستور، تنظیمات فعلی سوئیچ ذخیره خواهند شد.

توجه داشته باشید که دستورات و مراحل بالا برای سوئیچ‌های سیسکو به طور کلی صدق می‌کنند، اما ممکن است برخی جزئیات یا تفاوت‌ها در مدل و نسخه سوئیچ شما وجود داشته باشد.

۵. مدیریت و نگهداری سوئیچ‌های سیسکو

مدیریت و نگهداری سوئیچ‌های سیسکو از اهمیت بالایی برخوردار است.

در زیر، چندین مورد از مهم‌ترین روش‌ها و مدیریت‌های مربوط به سوئیچ‌های سیسکو را بررسی می‌کنیم:

• پشتیبانی از نسخه نرم‌افزاری:

مطمئن شوید که سوئیچ‌های شما از آخرین نسخه نرم‌افزاری پشتیبانی می‌کنند. نسخه‌های به‌روز شده می‌توانند بهبودهای امنیتی، رفع باگ‌ها و ویژگی‌های جدید را فراهم کنند.

• مدیریت از راه دور:

از پروتکل‌های مانند SSH (Secure Shell) یا Telnet برای دسترسی از راه دور به سوئیچ‌ها استفاده می شود. استفاده از پروتکل SSH توصیه می‌شود زیرا ارتباطات رمزنگاری شده و امنیت بالاتری را فراهم می‌کند.

• تنظیمات امنیتی:

برای ورود به سوئیچ‌ها، رمزعبور و برای دسترسی به سوئیچ ها محدودیت ایجاد می کند. می‌توانید از رمزعبورهای قوی و پیچیده استفاده کنید و همچنین سطوح دسترسی (privilege levels) را برای کاربران تعیین کنید.

• نظارت و لاگ‌ها:

سیستم‌های نظارتی مانند syslog یا SNMP برای ثبت رویدادها و لاگ‌های سوئیچ بکار می رود. بدین ترتیب به شما این امکان را می‌دهد تا بر عملکرد سیستم نظارت کنید، خطاها را پیدا کنید و مشکلات را بررسی کنید.

• برنامه‌ریزی پشتیبان‌گیری:

برای ایجاد و برنامه‌ریزی پشتیبان‌گیری منظم از تنظیمات سوئیچ‌ بکار می رود. این فعالیت می‌تواند در صورت بروز هرگونه خطا یا از کار افتادن سیستم، امکان بازگردانی سریع تنظیمات را فراهم کند.

• به‌روزرسانی‌های امنیتی:

برای پیگیری بروزرسانی‌های امنیتی برای سوئیچ و اجرای آنها به منظور حفظ امنیت شبکه بکار می رود. این بروزرسانی شامل بروزرسانی نرم‌افزار، پچ‌های امنیتی و تنظیمات امنیتی مرتبط با سوئیچ می باشد.

• مانیتورینگ سوئیچ‌ها:

استفاده از ابزارهای مانیتورینگ، امکان مانیتورینگ سوئیچ به منظور نظارت بر عملکرد و عیب یابی شبکه را فراهم می کند. مانیتورینگ شامل استفاده از ابزارهای مانیتورینگ شبکه مانند SNMP (Simple Network Management Protocol)، NetFlow و Syslog می‌شود. این ابزارها به شما این امکان را می‌دهند تا ترافیک شبکه را مانیتور و آمارها، لاگ‌ها و اطلاعات مربوط به عملکرد سوئیچ را جمع‌آوری کنید.

• برنامه‌ریزی تعمیر و نگهداری:

در نظر گرفتن دوره‌های آموزشی و آشنایی با تکنولوژی‌های جدید و به‌روز سوئیچ‌ها همچنین برنامه‌ریزی برای تعمیر و نگهداری دوره‌ای سوئیچ‌ها و قطعات آنها را شامل می شود.

• رعایت استانداردها:

رعایت استانداردها شامل رعایت استانداردهای امنیتی و شبکه برای تنظیمات و پیکربندی سوئیچ‌ها می شود. مطمئن شوید که تمام تنظیمات و پروتکل‌ها با استانداردهای امنیتی و شبکه مطابقت دارند.

• راه‌اندازی بازیابی سریع:

صورت بروز مشکلاتی مانند خرابی سخت‌افزاری یا از کار افتادن سوئیچ بتوان به سرعت بازیابی کرد. این بازیابی شامل استفاده از تکنیک‌هایی مانند HSRP (Hot Standby Router Protocol) و VRRP (Virtual Router Redundancy Protocol) است که به شما این امکان را می‌دهد تا یک سوئیچ پشتیبان را برای اتصال به شبکه اصلی تعیین کنید.

• آپدیت دستگاه‌های سخت‌افزاری:

آپدیت دستگاه‌های سخت‌افزاری سوئیچ‌ها، مانند منبع تغذیه و فن‌ها، به منظور حفظ کارایی و عملکرد بهینه سوئیچ را در نظر گرفت.

• مدیریت دسترسی:

با تعیین سطوح دسترسی (privilege levels) برای کاربران و اعمال محدودیت‌های دسترسی به تنظیمات و عملیات مختلف می توان دسترسی به سوئیچ ها را مدیریت کرد.

• پیکربندی VLAN:

تنظیم و مدیریت VLAN‌ها و پورت‌های سوئیچ برای مدیریت ترافیک شبکه و جدا سازی بخش‌های مختلف شبکه از یکدیگر.

• عیب‌یابی و رفع مشکلات:

مشکلات شبکه را پیگیری و مدیریت می کنیم.

1.5 استفاده از Command-Line Interface (CLI)

استفاده از Command-Line Interface (CLI) یک روش متداول برای مدیریت و نگهداری سوئیچ‌های سیسکو است. CLI به شما امکان می‌دهد تا از طریق خط فرمان با سوئیچ‌ها ارتباط برقرار کنید و دستورات مربوط به پیکربندی و مدیریت را وارد کنید. در زیر، مراحل استفاده از CLI برای مدیریت و نگهداری سوئیچ‌های سیسکو را توضیح می‌دهیم:

• اتصال به سوئیچ:

برای شروع، باید به سوئیچ متصل شوید. اتصال می‌تواند از طریق کابل کنسول (Console) یا از طریق شبکه با استفاده از SSH یا Telnet باشد. در صورت استفاده از کابل کنسول می توانید به پورت کنسول سوئیچ و به یک کامپیوتر یا ترمینال متصل می شوید.

• ورود به حالت ترمینال:

پس از برقراری اتصال، شروع به ورود به حالت ترمینال (Terminal) سوئیچ کنید. این معمولاً با فشردن کلید Enter یا با وارد کردن دستوری مانند “login” یا “enable” انجام می‌شود.

• ورود به حالت تنظیمات:

پس از ورود به حالت ترمینال، به حالت تنظیمات (Configuration Mode) سوئیچ وارد شوید. برای این کار، دستور “enable” را وارد کنید و سپس رمز عبور مدیریتی را وارد کنید.

• استفاده از دستورات CLI:

حالا که در حالت تنظیمات قرار دارید، می‌توانید از دستورات CLI برای پیکربندی و مدیریت سوئیچ استفاده کنید. دستورات CLI مربوط به سوئیچ‌های سیسکو از قالب زیر پیروی می‌کنند:

سوئیچ(config)# دستور

• ذخیره تغییرات:

پس از اعمال تغییرات مورد نیاز در سوئیچ، برای ذخیره آنها و اعمال تغییرات به صورت دائم، از دستور “write” یا “copy running-config startup-config” استفاده کنید.

• خروج از حالت تنظیمات:

برای خروج از حالت تنظیمات و بازگشت به حالت ترمینال، از دستور “exit” استفاده کنید.

• قطع اتصال:

در نهایت، برای قطع اتصال با سوئیچ، می‌توانید از دستور “logout” استفاده کنید.

2.5 مدیریت از راه دور با استفاده از SSH و Telnet

مدیریت از راه دور با استفاده از SSH و Telnet دو روش متداول برای مدیریت و نگهداری سوئیچ‌های سیسکو است. در ادامه، توضیحاتی درباره هر یک از این روش‌ها آورده شده است:

• SSH (Secure Shell):

SSH یک پروتکل امن برای اتصال و مدیریت از راه دور است. برای استفاده از SSH برای مدیریت سوئیچ‌های سیسکو، ابتدا باید از طریق خط فرمان یا نرم‌افزار ترمینال یک اتصال SSH با سوئیچ برقرار کنید. سپس نام کاربری و رمز عبور مدیریتی را وارد کنید تا وارد حالت ترمینال سوئیچ شوید. در ادامه، می‌توانید از دستورات CLI برای مدیریت سوئیچ استفاده کنید.

• Telnet:

Telnet نیز یک پروتکل اتصال رایج است که برای مدیریت از راه دور استفاده می‌شود. با استفاده از Telnet، می‌توانید از طریق خط فرمان یا نرم‌افزار ترمینال به سوئیچ متصل شوید و دستورات CLI را برای مدیریت سوئیچ وارد کنید. با این روش، نام کاربری و رمز عبور مدیریتی نیز باید وارد شوند تا وارد حالت ترمینال سوئیچ شوید.

برای استفاده از SSH و Telnet برای مدیریت سوئیچ‌های سیسکو، باید اطمینان حاصل کنید که سوئیچ‌ها از این پروتکل‌ها پشتیبانی می کنند.تنظیمات شبکه به درستی برای استفاده از آنها پیکربندی شده است. همچنین، در نظر داشته باشید که استفاده از SSH نسبت به Telnet به لحاظ امنیتی توصیه می‌شود، زیرا SSH ارتباطات رمزنگاری شده را فراهم می‌کند.

3.5 بک‌آپ گیری و بازیابی تنظیمات سوئیچ

بک‌آپ گیری و بازیابی تنظیمات سوئیچ‌های سیسکو از جمله وظایف مهم در مدیریت سوئیچ‌ها است. در زیر، روش‌های بک‌آپ گیری و بازیابی تنظیمات سوئیچ سیسکو توضیح داده شده است:

• بک‌آپ گیری تنظیمات:

برای بک‌آپ گیری تنظیمات سوئیچ سیسکو، معمولاً از دستورات CLI استفاده می‌شود.

مراحل زیر نشان می‌دهند چگونه بک‌آپ تنظیمات را انجام دهید:

وارد حالت ترمینال سوئیچ شوید.

با استفاده از دستور “enable” و رمز عبور مدیریتی وارد حالت تنظیمات (Configuration Mode) شوید.

با استفاده از دستور “configure terminal” وارد حالت تنظیمات سوئیچ شوید.

تمامی تنظیمات را در سوئیچ اعمال کنید، از جمله تنظیمات رابط‌ها، VLAN‌ ها، سرویس‌ها و سایر تنظیمات مرتبط.

برای ذخیره تنظیمات، از دستور “write” یا “copy running-config startup-config” استفاده کنید.

این دستورات تغییراتی را در حافظه دائمی سوئیچ ها ذخیره می‌کنند.

• بازیابی تنظیمات:

برای بازیابی تنظیمات سوئیچ سیسکو از یک بک‌آپ پیشین، مراحل زیر را دنبال کنید:

وارد حالت ترمینال سوئیچ شوید.

با استفاده از دستور “enable” و رمز عبور مدیریتی وارد حالت تنظیمات (Configuration Mode) شوید.

با استفاده از دستور “configure terminal” وارد حالت تنظیمات سوئیچ شوید.

با استفاده از دستور “copy backup-config running-config”، فایل بک‌آپ را از منبع مورد نظر (مانند TFTP یا FTP) به حافظه میانی سوئیچ (running-config) بازیابی کنید.

برای اعمال تنظیمات بازیابی شده، از دستور “copy running-config startup-config” استفاده کنید تا تنظیمات در حافظه دائمی سوئیچ ذخیره شود.

مراقب باشید که هنگام بازیابی تنظیمات، تمامی تغییرات جاری در سوئیچ از بین می‌روند و تنظیمات بازیابی شده جایگزین می‌شوند.

همچنین، مطمئن شوید که فرایند بک‌آپ گیری و بازیابی تنظیمات را با دقت و در محیط امن انجام دهید.

4.5 مانیتورینگ و رفع اشکال سوئیچ‌ها

مانیتورینگ و رفع اشکال سوئیچ‌های سیسکو از اهمیت بالایی برخوردار است.

بدین ترتیب عملکرد سوئیچ‌ها را بررسی کرده و در صورت لزوم اشکالات را رفع کنید.

در ادامه، روش‌های مانیتورینگ و رفع اشکال سوئیچ‌های سیسکو را توضیح می‌دهم:

• استفاده از CLI (Command Line Interface):

CLI سیسکو امکان استفاده از دستورات متنی را برای مانیتورینگ و رفع اشکال فراهم می‌کند.

با استفاده از دستورات مانیتورینگ مانند “show”، می‌توانید اطلاعات مهمی را درباره وضعیت سوئیچ‌ها و ارتباطات شبکه دریافت کنید.

در صورتی که مشکلی وجود دارد، می‌توانید با استفاده از دستورات رفع اشکالی مانند “debug” یا “ping” مشکل را تشخیص داده و رفع کنید.

• استفاده از SNMP (Simple Network Management Protocol):

با فعال‌سازی SNMP در سوئیچ‌های سیسکو، می‌توانید از طریق سیستم مدیریت شبکه (Network Management System یا NMS) اطلاعات عملکرد سوئیچ را مانیتور کرده و مشکلات را تشخیص دهید.

SNMP اطلاعات مانیتورینگی را از وضعیت سوئیچ، پورت‌ها، VLAN‌ها و سایر عناصر شبکه جمع‌آوری می‌کند و به NMS ارسال می‌کند.

• استفاده از Syslog:

با فعال‌سازی سرویس Syslog در سوئیچ‌های سیسکو، می‌توانید گزارش ها و رویدادهای سیستمی سوئیچ را به یک سرور Syslog ارسال کنید.

این گزارشات شامل اطلاعات مربوط به خطاها، هشدارها و وقایع مهم دیگر است.

با مانیتور کردن این گزارشات، می‌توانید مشکلات را تشخیص داده و به طور فعال در رفع اشکال شبکه دخیل شوید.

• استفاده از ابزارهای مانیتورینگ شبکه:

می‌توانید از ابزارهای مانیتورینگ شبکه مانند PRTG، SolarWinds، Nagios و Zabbix استفاده کنید. این نرم‌افزارها قابلیت مانیتورینگ و رصد شبکه را فراهم می‌کنند و اطلاعاتی مانند وضعیت سوئیچ‌ها، پورت‌ها، ترافیک شبکه، پایش پهنای باند و سایر معیارهای کارایی شبکه را نمایش می‌دهند.

نتیجه‌گیری

سوئیچ‌های سیسکو ابزارهای بسیار قدرتمندی هستند که در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شوند. آشنایی با مفاهیم و عملکرد این سوئیچ‌ها می‌تواند  کمک کند تا شبکه‌های قابل اعتماد و سالمی را طراحی و مدیریت کنند. شرکت آسان ارقام به صورت تخصصی در زمینه مشاوره، فروش، نصب و راه اندازی سوئیچ ها خصوصا سوئیچ های سیسکو، سالهاست مشغول به کار می باشد. در صورت نیاز به راهنمایی در زمینه نوع ، برند، خرید و نصب سوئیچ های سیسکو می توانید با تیم پشتیبانی قوی و کارشناسان حرفه ای مجموعه تماس بگیرید و مشاوره لازم را دریافت نمایید. همچنین برای خرید سوئیچ سیسکو می توانید از سایت فروشگاهی ما دیدن فرمایید.